Kanun koyucu, kira sözleşmelerine ilişkin düzenlemelerinde, taraflardan kiracının zayıf durumda olduğu düşüncesinden hareketle, kiracıyı koruyan hükümlere yer vermiştir. Bunlardan biri de kira bedelinin belirlenmesine ilişkindir. Taraflar, sözleşmede kira bedelinin ne kadar arttırılacağını belirleyebilirler. Ancak bu artış oranını serbestçe kararlaştıramazlar. Günümüz ekonomik koşulları da dikkate alındığında uzun süredir devam eden konut kiralarında bedelin yeni kira döneminde yapılan artırıma rağmen emsal kira bedellerine göre daha düşük kaldığı görülmektedir. Peki bu durumda kiraya verenin başvurabileceği bir yol var mıdır?
Kira tespit davası, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş hukuki bir çaredir. Beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve sonraki beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hakim tarafından tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalama değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete göre belirlenmektedir.
Anlaşıldığı üzere bu davanın açılabilmesi için beş yıldır süregelen bir kira ilişkisi bulunmalıdır. Bu dava bir süreye bağlı olmaksızın her zaman açılabilir. Ancak tespit edilen yeni kira bedeli, gelecek kira dönemi için geçerli olacaktır. Kira döneminin sona ermesinden önce kiracıya kira tespit davasının dilekçesinin veya kira artırımına ilişkin bildirimin kira döneminin bitiminden 30 gün önce iletilmesi halinde, kira bedeli tespit kararı daha sonra verilse dahi, belirlenen yeni kira bedeli, yeni kira döneminin başlangıcından itibaren uygulanabilecektir. Bu belirleme yapıldıktan sonraki beş yıllık dönemden sonra aynı taleple yine dava açılabilmektedir.
Kira sözleşmelerine ilişkin uyuşmazlıklarda tarafların haklarını bilmesi ve bu uyuşmazlıkları çözerken doğru yollara başvurmaları önem arz etmektedir. Bu sebeple bu tür uyuşmazlıklarda hukuki destek alınmasında fayda vardır.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
Gülşen DOĞRAROĞLU
Kaynakça:
