Doğum izni, kadının hem gebelik hem de doğum yaptıktan sonraki süreci için sahip olduğu bir haktır. “Analık izin hakkı” olarak da geçer. Kanun, 4A ve 4B statüsünde olan hamile çalışanı, hamileliğin başlangıcından itibaren korur ve ona diğer çalışanlara nazaran daha fazla hak tanır.
Hamile çalışan, haftada 45 saatten fazla çalıştırılamaz ve gece vardiyasına bırakılamaz. Çalışan, doktor kontrolü dâhilinde işyerinden izin isteyebilir. Bu bir ücretli izindir, bu yüzden işveren ücret kesintisine gidemez. Ayrıca işveren, doğumu veya gebeliği neden göstererek çalışanının iş akdini feshedemez.
Doğum izni nasıl alınır?
Doğum iznine çıkacak olan anne adayının, izne çıkmadan önce doktordan çalışamaz raporu alması gerekir. Anne adayı bu raporu işverene teslim eder, işveren de raporu SGK sistemine yükler. Böylece anne adayı, zamanı geldiğinde rahatlıkla doğum iznine çıkabilir.
Doğum izni kaç gündür?
Doğum izni, doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 olmak üzere toplamda 16 haftadır. Eğer ki çoğul doğum söz konusuysa, yani anne adayı ikize, üçüze veya daha fazla çocuğa hamileyse, anne adayına doğumdan öncesi için tanınan 8 haftalık süreye 2 hafta daha eklenir. Böylelikle hamile çalışan, doğum öncesi ve sonrası için toplamda 18 haftalık izin hakkına sahip olur. Çalışan, isterse bu 2 haftalık izni doğumdan önce değil de sonra da kullanabilir. Bu, onun inisiyatifindedir.
Erken doğumda, annenin, doğum öncesi kullanamadığı izinler doğum sonrası süresine eklenir ve anne, bu süreyi doğum yaptıktan sonra kullanır.
Anne adayı, doğum izni hakkını kullanamadan vefat ederse bu hak babaya tanınır ve baba bu hakkı kullanabilir.
Evlat edinme durumunda doğum izni hakkı kullanılabilir mi?
Evlat edinen ebeveyn için de doğum izni hakkı geçerlidir. Eğer ki aile, 3 yaşından küçük bir çocuğu evlat edinmişse, anne veya babaya, çocuğun aileye fiili olarak teslim edilmesinden itibaren 8 haftalık izin tanınır.
Doğum izninde anne veya babaya hak olarak tanınan bu izin süreleri, anne veya babanın sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir. Doktor raporuyla bu sürelerin arttırılması mümkündür.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
Songül GÜRELİ
