Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanunun 3.Maddesi
Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un 3. Maddesine göre “Her türlü mal, kıymet, hizmet ve sermaye ithal ve ihraç edenler veya bu işlere aracılık edenlerden bu işlemlerinden doğan alacaklarını 1 inci maddeye göre alınan kararlardaki hükümlere göre ve bu kararlarda tayin edilen süreler içinde yurda getirmeyenler, yurda getirmekle yükümlü oldukları kıymetlerin rayiç bedelinin yüzde beşi kadar idarî para cezasıyla cezalandırılırlar. İdarî para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere, birinci fıkra hükmüne göre idarî para cezası verilir. Ancak, verilecek idarî para cezası yurda getirilmesi gereken paranın yüzde ikibuçuğundan fazla olamaz” denilmektedir.
Söz Konusu Kanun Hükmüne Göre
İhracat ve ithalat yapılan mal, kıymet, hizmet ve sermaye mevcut ise bu işlemlerde kaynaklanan paranın Ülkemize getirilmesi gerekmektedir. Gümrük Beyan Formunda ihraç edilecek malın cinsi, adeti ve fiyatı bildirilirken paranın geleceği banka ve şubesi de bildirilmektedir. Şayet belirtilen tarihte bankaya para gelmezse ilgili banka sorumlu kişi ya da şirketin bağlı olduğu vergi dairesine ihbarda bulunmaktadır. İlgili vergi dairesi ihbar üzerine sorumlu şirket ya da şahsa müzekkere göndererek 90 günlük bir süre verip savunma istemektedir. Şayet bu 90 gün içerisinde ihracat bedellerinin yurda getirildiği kanıtlanabilirse sorumlu şirket ya da şahıs herhangi bir idari yaptırım ile karşılaşmamaktadır.
Peki ihraç bedellerinin yurda getirilmesi nasıl olur?
İhracat bedellerinin yurda getirilmesinin birden fazla yolu bulunmaktadır. Örneğin bir malın satışını gerçekleştirerek yurda dönen kişi yanında nakit getirdiği bedeli yurda sokarken “nakit beyan formu” doldurarak söz konusu bedelin hangi gümrük beyannamesindeki bedele denk geldiğini bildirebilir. Yine Döviz Alım Belgesi de yeterli bir delil olacaktır. Bir diğer belge ise “İhracat Bedellerinin Kabulü Belgesi”dir. Şayet ihracat bedeli gümrük beyannamesinde belirtilen bankadan başkaca bir bankaya gelmiş ise bu bankadan alınacak İhracat Bedellerinin Kabulü Belgesi ihracat bedelinin yurda getirildiğini kanıtlayacaktır.
İhracat bedellerinin yurda getirilmesinin usul ve esasları nedir?
Vergi dairesinin müzekkeresine rağmen 90 gün içinde ihracat bedellerinin yurda getirildiğini kanıtlayamayan kişi veya şirketlere ihracat bedelinin %5’i kadar idari para cezası kesilir. İlgili vergi dairesi 90 gün içerisinde şahıs ya da şirketten bilgi alamaz ise durumu yetki sınırı içerisindeki Cumhuriyet Başsavcılığına bildirir. Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından idari para cezası kesilerek kişi ya da şirkete bildirilir. İdari yaptırım kararına karşı 15 gün içerisinde yetkili sulh ceza hakimliğine itiraz etmek gerekmektedir.
İdari Yaptırım ve Fiil
İdari yaptırıma dayanak olan kanun maddesine göre idari yaptırma neden olan fiil bildirim yapmamak değil ihracat bedelinin yurda getirilmemesi eylemidir. Şayet ilgili şirket idari yaptırım kararı alınan ihracat işlemlerinin bedellerini efektif olarak yurda getirmiş ancak usulüne uygun bir şekilde bildirmemiş ise idari yaptırıma karşı yapılacak bu hususların beyan edilmesi ve belgelerin eklenmesi gerekmektedir.
Türkiye’de ihracatta meydana gelen artış ve alınması gereken tedbirler
Son dönemde Türkiye’de ihracat hacmindeki ciddi artış ihracat bedellerinin yurda getirilmesinde ciddi sıkıntılar meydana getirebilmektedir. Gerek şirketlerin güncel mevzuat hükümlerini takip edememesi ve gerekse iş hacminin yüksek olması nedeniyle ihracat bedellerinin yurda getirilmesinde hatalar yapılmakta ve şirketler açısından bu durum ticari olarak bakıldığında idari para yaptırımlarının yüksek olması nedeniyle zarara sebebiyet vermektedir. Bu nedenle anlatılan hususlara dikkat ederek ihracat bedellerinin yurda getirilmesi halinde idari para yaptırımları ile karşılaşılmayacaktır.
Kaynakça:
