İşe iade davası, işçinin geçerli bir neden olmaksızın işveren tarafından işten çıkarılması durumunda, işe iade edilmesi için başvurulan hukuki bir çaredir. İşe iade davası, iş sözleşmesinin işveren tarafından keyfi feshine karşı işçiyi koruması dolayısıyla iş hukukunun en önemli konularından birisidir. Bu yazıda işe iade davasının şartları, dava şartı olarak arabuluculuk ve işe iade davasının sonuçları incelenecektir.
İşe İade Davasının Şartları
İşverenin haksız feshine karşı işçinin tekrar aynı iş yerinde ve aynı koşullar altında tekrar çalışmayı talep edebilmesi için bazı şartların varlığı aranmaktadır. İşe iade davası açılabilmesi için ilk şart, işçinin çalıştığı iş yerinde iş güvencesinin olması gerekmektedir. İş Kanunu’nda düzenlenen ilgili hüküm uyarınca, işçinin çalıştığı işyerinde otuz veya daha fazla işçinin çalışıyor olması, işçinin o işyerinde en az 6 aydır çalışıyor olması ve iş sözleşmesinin belirsiz süreli iş sözleşmesi niteliğinde olması gerekmektedir. İşe iade davası açılabilmesi için bir diğer şart ise işçinin işveren vekili veya yardımcısı olmamasıdır. Dolayısıyla işyerine işçi alma, işçiyi işten çıkarma, işletmenin bütününü sevk ve idare etmeye yetkisi olan işveren vekili, iş güvencesinden yararlanamayacağı gibi işe iade davası da açamayacaktır.
İşe iade davası açabilmek için bir diğer şart, iş sözleşmesinin işveren tarafından ve geçerli bir sebebe dayanmadan feshedilmiş olmasıdır. İlgili kanun hükmünde, feshin geçerli sebep sayılamayacağı örnekler gösterilmiştir. Özellikle işçinin sendikal faaliyetlerde bulunması, mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip veya yükümlülüklerini yerine getirmek için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurması, ırk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenlerin geçerli sebep sayılmayacağı belirtilmiştir.
İşe İade Davası Öncesi Arabuluculuk
İşe iade davalarında, arabuluculuk, dava şartı olarak düzenlenmiştir. Dolayısıyla zorunlu arabulucuya başvurulmadan dava açılması, davanın usulden reddine neden olacaktır. İşe iade talebi ile dava açmak isteyen işçinin, geçersiz fesih bildirimini takip eden 30 gün içerisinde arabulucuya başvurması zorunludur. Dolayısıyla bu süre içerisinde işe iade talebiyle arabuluculuk süreci başlatılmamışsa işçi işe iade davası açamaz. Arabuluculuk sürecinin ardından taraflar kısmen veya tamamen uzlaşamazlarsa, bu husustaki son tutanağın düzenlendiği tarihi takip eden 2 hafta içerisinde işçinin işe iade davası açması gerekmektedir. Bu süre hak düşürücü olup işçinin 2 hafta içinde dava açmaması halinde, işe iade davası açma hakkı düşer. Ancak bu hak düşürücü süre, işe iade davası için öngörülmüş olup diğer işçi alacakları ise zamanaşımı süresi içerisinde arabuluculuk veya dava yoluyla talep edilebilir.
İşe İade Davasının Sonuçları
İşe iade davası sonucunda işçinin haklı görülmesi halinde, işverenin feshi geçersiz sebebe dayalı fesih sayılır ve işçinin işe iadesine karar verilir. İşçi, mahkeme kararının kesinleşmesinden itibaren 10 iş günü içerisinde işverene başvurarak işe iadesini talep etmelidir. İşçinin süresi içinde işe başlatma talebinde bulunması durumunda işveren bir ay içinde işçiyi işe başlatmalıdır. İşverenin işçiyi aynı iş yerinde ve aynı koşullar altında işe başlatmaması durumunda, işçinin fesih sebebi ile boşta geçen 4 aylık süreye ilişkin ücretinin ve işe başlatılmaması nedeniyle doğacak tazminatın işçiye ödenmesi gerekir. İşçinin işe iade kararına rağmen işverene işe başlatması için talepte bulunmaması halinde ise işverenin geçersiz feshi, geçerli hale gelir. Bu durumda işçi, boşta geçen 4 aylık süreye ilişkin ücret ve işe başlatmama tazminatını isteyemez. Ancak işçi kıdem ve ihbar tazminatını talep edebilir.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
Esma KORKMAZ
Kaynakça:
