Kira sözleşmesi tarafların karşılıklı irade beyanlarının uyuşmasıyla kurulan rızai bir sözleşmedir. Kira sözleşmesi ile birlikte kiraya veren bir şeyin kullanılmasını/yararlanmasını kiracıya bırakır kiracı da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlenir. Tbk 299 hükmünden de anlaşıldığı üzere kiracının en temel borcu kira bedelidir. Rızai bir sözleşme olması dolayısıyla sözleşmeye ilişkin olarak esaslı unsurların belirlenmesinde aslolan taraf iradeleridir. Bu husus doğrultusunda taraflar kira bedelini diledikleri gibi kararlaştırabilirler
Kira bedeli her kira döneminde değişen hayat koşullarına , günün ekonomik durumu ve enflasyon artışları doğrultusunda belirli bir artırıma gidilebilir. Bu artış oranın belirtilmesinde aslolan taraflar arasındaki sözleşmedir. Taraflar bu hususta herhangi bir düzenleme yapmamışlarsa Tbk madde 344 uyarınca yenilenen kira döneminde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır hükmü ile belirlenir
Bu hükümle orantısız ve kiracıyı zor durumda bırakacak hakkaniyete aykırı artırımların önüne geçilmek istenmiştir.
Bu düzenlemeye ek Türk Borçlar Kanununa Resmi Gazete ile getirilen geçici madde ile konut kiralarına ilişkin olarak yürürlüğe giren 11.06.22 tarihli düzenleme ile 01.07.23 tarihleri arasında yenilenen kira sözleşmelerine ilişkin olarak yenilenen kira bedeli bir önceki yıla ait kira bedelinin %25inden fazla olamayacağı öngörülmüştür.
Bu düzenlemeler doğrultusunda kira artış oranının belirlenmesinde öncelikle tarafların iradelerine yani kira sözleşmesinde bu hususta bir şey düzenlenip düzenlenmediğine bakılmalıdır. Eğer herhangi bir düzenleme yoksa tbk m344 gereği bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksinin on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla yapılan artırım getirilen yeni düzenleme ile aynı zamanda bir önceki yıla ait kira bedelinin %25inden fazla olamamalıdır. Bu koşula uyan tbk m344 uyarınca yapılan artırımlar geçerlidir. Ancak unutmamak gerekir bu husus yalnızca konut kiralarında geçerlidir.
,Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
CANAN BULUT
