Nişanlanma, iki tarafın karşılıklı evlenme vaadinde bulunmasıdır. Genellikle nişanlılık dolayısıyla karşı tarafı mutlu etmek ve ilişkileri güçlendirmek adına çeşitli hediyeler verilir. Eğer nişanlılık evlenme dışında herhangi bir sebeple (ölüm, gaiplik, nişanın bozulması) sona erdiyse, verilen hediyelerin geri istenmesi mümkündür.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, hediyelerin geri istenmesi hususunda nişanın bozulmasında kusuru olan veya nişanı haksız yere bozan taraf olmak önem arz etmez. Yani her iki taraf da nişanın bozulmasındaki etkilerine bakılmaksızın vermiş oldukları hediyeleri geri isteyebilirler. Bu noktada geri istenebilecek hediyelerin ne olduğu konusu önemlidir. Hediyeler; nişan dolayısıyla, nişanlanma sırasında veya nişanlılık devam ederken verilmiş olmalıdır. Ayrıca geri istenecek hediyelerin alışılmışın (mutad) dışında yani ekonomik değerinin yüksek, giyinmekle, kullanmakla eskimeyen ve tüketilmeyen eşyalar olması gerekir. Bu hususta hakim; hediyenin maddi değerine, tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına, o günün şartlarına bakarak bir hediyenin alışılmışın dışında olup olmadığını takdir eder.
Belirtilmesi gereken bir diğer husus ise, verilen hediyeleri geri isteme hakkına kimlerin sahip olduğudur. Bu hakka sahip olanlar; nişanlılar , onların ana ve babaları ya da ana baba gibi hareket eden kimselerdir. Bu kimseler tarafından açılabilecek hediyelerin geri verilmesi davası yalnızca nişan ilişkisinin karşı tarafı olan kişiye karşı açılabilir. Bunların dışında üçüncü kişilerin nişanlılara, nişanlıların birbirlerinin hısımlarına ya da hısımların birbirlerine verdikleri hediyeler Medeni Kanun’da yer alan ‘hediyelerin geri verilmesi’ başlıklı hüküm kapsamında istenemezler. Hediyelerin hangi şekilde geri verileceği hususu ise, mümkünse aynen iade şeklinde olmalıdır. Aynen iade
mümkün değilse mislen, bu da gerçekleştirilemiyorsa sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.
Hediyelerin geri verilmesini isteme hakkı, nişanlılığın sona ermesinden itibaren bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Bir yıllık süre sadece nişanlılar için değil, onların ana veya babaları ile ana baba gibi hareket eden kimseler için de geçerlidir. Dolayısıyla bu süre geçtikten sonra hediyeleri geri vermesi beklenen taraf bu yükümlülükten kaçınabilir.
Nişan hediyelerinin geri verilmesi noktasında her zaman anlaşma sağlanamayabilir. Bu nedenle sizleri aydınlatabilmek adına bu blog yazısını kaleme aldık. Daha fazlası için Çitil Avukatlık Ortaklığı blog sayfasını ziyaret etmeye devam edin!
Şebnem Osmanoğlu
