Bir regülasyon kurumu olan Rekabet Kurumunun karar mercii sıfatındaki Rekabet Kurulu, geçtiğimiz günlerde Sahibinden Bilgi Teknolojileri ve Pazarlama Anonim Şirketi -halk arasındaki ismiyle “sahibinden.com”- hakkında iktisadi faaliyette bulunduğu piyasadaki hakim durumunu kötüye kullandığı ve bu kapsamda 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 6. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle 40 milyon TL idari para cezasına ve birtakım yapısal tedbire hükmetmiştir.
4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 6. Maddesi Neden Vardır ve Neyi Korumaktadır ?
Rekabet Hukukunun temel misyonu, rekabetin korunarak toplumsal refahın; tüketimde, üretimde, dağılımda ve dinamik etkinlik ile azamileştirilmesidir.
4054 Sayılı Kanunun 6. maddesi de aynı perspektifte pazarda faaliyet gösteren diğer oyuncular tarafından davranışları yeterince sınırlanmayan tekel gücüne / yüksek pazar gücüne sahip teşebbüslerin tek taraflı davranışlarını sınırlamak üzere getirilmiş bir kuraldır.
Kanunun 6. maddesinin uygulanmasında bir teşebbüsün hakim durumda olması tek başına ihlal olarak değerlendirilmemekte ve teşebbüslerin kendi iç etkinlikleri sonucu rekabette ön plana çıkmalarına imkan tanınmaktadır. Ancak hakim durumdaki teşebbüslerin sahip oldukları pazar gücünün avantajından faydalanarak gerçekleştirdikleri tüketici refahını azaltıcı eylemleri Kanun tarafından yasaklanmaktadır.
- maddenin ihlal edildiğinin tespit edilebilmesi için iki koşula ihtiyaç bulunmaktadır:
- Hakim durumdaki teşebbüs ya da teşebbüslerin varlığı
- Kötüye kullanmanın varlığı
Sahibinden’e İlişkin Kurul Kararı 6. Madde Çerçevesinde Nasıl Değerlendirilir ?
Rekabet Kurulunun “Sahibinden” kararını bu iki koşul çerçevesinde değerlendirecek olursak;
- Hakim Durumdaki Teşebbüs ya da Teşebbüslerin Varlığı
Sahibinden Bilgi Teknolojileri ve Pazarlama Anonim Şirketi, ürün pazarı olarak “kurumsal üyelerin emlak satış/kiralama faaliyetlerine ve kurumsal üyelerin vasıta satış faaliyetlerine yönelik çevrim içi platform hizmetleri pazarı”nda, coğrafi pazar olarak “Türkiye”de hakim durumda olan bir teşebbüstür.
Sahibinden’in iktisadi faaliyet gösterdiği pazarda hakim durumda olduğunun tespiti, Sahibinden’in pazar payı, rakiplerinin pazar payı, Sahibinden ve rakiplerinin pazar payları arasındaki fark ve bu pazar paylarının dinamikliği, pazara giriş ve pazardaki büyüme engelleri, alıcıların gücü gibi kriterler doğrultusunda yapılmıştır.
- Kötüye Kullanmanın Varlığı
Danıştay 10. Dairesine göre (2001/355E. , 2003/4244K.) kötüye kullanma, hakim durumdaki bir teşebbüsün rekabeti sınırlayıcı, bozucu veya engelleyici olan veya kendine haksız avantajlar sağlayabilecek olan her türlü davranıştır.
Alternatif tanım olarak kötüye kullanma, hakim durumdaki teşebbüslerin sahip oldukları pazar gücünün avantajından faydalanarak doğrudan ya da dolaylı olarak tüketici refahını azaltacak davranışlarda bulunmalarıdır.
Sahibinden’in kurumsal üyelerinin veri taşımalarını engellemek suretiyle birden fazla platform kullanmalarını zorlaştırması, bu yolla ve sözleşmelerinde getirdiği rekabet etmeme yükümlülüğü yoluyla fiili/sözleşmesel münhasırlık uygulaması, rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırması nedeniyle ilgili pazardaki hakim durumunu kötüye kullandığı ve bu kapsamda Kanunun 6. maddesini ihlal ettiği Kurulca karara bağlanmıştır. Bu nedenle de Sahibinden’e yıllık gayri safi geliri üzerinden takdiren 40.150.533,15-TL idari para cezası verilmiştir.
Sahibinden’in kurumsal üyelerinin veri taşımalarını engellemek suretiyle birden fazla platform kullanmalarını zorlaştırması, tarafımızca kötüye kullanma örneklerinden münhasırlık/tek marka anlaşmalarının varlığı şeklinde yorumlanmaktadır. Münhasırlık/tek marka anlaşmaları, belirli bir ürünü/hizmeti tek sağlayıcıdan alma koşulu içeren fiili/yazılı sözleşmelerdir. Bu kapsamda Sahibinden’in bu ve başkaca fiilleri ile rakip teşebbüslerin pazara girmesini veya pazarda büyümesini engellemesi Kanunun 6. maddesinin ihlalini teşkil ettiğinden Kurul ihlal kararı vermiştir.
Ayrıca Kurul tarafından Sahibinden’e kurumsal üyeler ile Sahibinden arasında imzalanan sözleşmenin ihlal konusu hükümleri içermeyecek şekilde yeniden düzenlemesi, kurumsal üyelerin Sahibinden platformuna girdikleri emlak ve vasıta ilan verilerini rakip platformlara etkin şekilde taşıyabilmelerini ve bu ilanların içerdiği verileri güncel tutabilmelerini sağlayacak altyapıyı herhangi bir bedel talep etmeksizin kurması, üyelerin verilerini taşıyabilmelerini ve güncel tutabilmelerini sağlayacak altyapıyı herhangi bir gecikmeye mahal vermeksizin makul olan en kısa sürede ve herhangi bir bedel talep etmeksizin kurarak rakip platformlardan gelecek taleplerin kesintisiz ve etkin bir şekilde karşılanmasını sağlaması şeklinde birtakım yapısal uyum tedbirleri yükletilmiştir.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne üye olun!
Stj. Av. Çağla ADA
Kaynakça:
