Eğer sizde mirasçı olarak, mirasbırakanın saklı paylarınız üzerinde müdahale ve tasarruf ettiğini düşünüyorsanız veya saklı payınızın ihlal edildiğini düşünüyorsanız, hukuksuzca yapılan bu işlemlerin yasal sınıra çekilmesini sağlamak için tenkis davası açabilirsiniz.
Saklı pay, hukukumuzda sınırlı sayıda kişiye tanınmış, mirasbırakanın bu pay üzerinde müdahale ve tasarruf etme yetkisinin olmadığı miras payını ifade etmektedir. Mirasbırakanın bazı mirasçıların belirli miktar payları üzerinde müdahale ve tasarruf edemeyeceği kısma saklı pay, bu hakka sahip mirasçıya da saklı pay sahibi mirasçı denmektedir.
Saklı pay, mirasçıların bazılarına tanımlanın bir hak olup, mirasbırakanın iradesiyle kaldırılmayan ve dokunulmayan bir miras hakkıdır. Saklı paylı mirasçılar, miras bırakının alt soyu, anne babası ve eşidir. Dolayısıyla mirasbırakan alt soyunun, annesinin, babasının ve eşinin belirli orandaki saklı pay miras hakkını yapacağı herhangi bir işlemle ortadan kaldırma hakkına sahip değildir. Mirasbırakan, saklı paylar üzerinde müdahale edip, tasarruf ettiyse bu kazandırmaların yasal sınıra çekilmesini sağlamak için tenkis davası açılır.
TENKİS DAVASI
Tenkis davası, mirasbırakanın saklı paylar üzerinde tasarruf özgürlüğünü aşarak yaptığı karşılıksız kazandırmaların kanuni sınırlar içerisine çekilmesi için açılan bir davadır. Tenkis davası sadece mirasbırakanın ölümü halinde ve saklı paylı mirasçılar tarafından açılabilmektedir. Eğer saklı paylı mirasçılar tenkis davası açmazsa, mirasçıların bazı alacaklıları ve iflas idaresi de bu davayı açabilir. Mirasçılıktan çıkarılan, miras şirketine atanan temsilci ve vasiyeti yerine getirme görevlisi tenkis davasını açmaya yetkili değildir.
Saklı pay mirasçıları tenkis davasını birbirlerinden bağımsız olarak açabilirler, birlikte dava açmak zorunda değillerdir. Saklı payı ihlal edilmesine rağmen dava açmayan mirasçı, davadan çıkan tenkis kararından faydalanamaz. Bu hususta ayrıca dava açması gerekir. Ayrıca saklı paylı mirasçı küçükse veya fiil ehliyetine sahip değilse onun yerine bu davayı kanuni temsilcisi açabilir.
Tenkis davasının açılabilmesi için belirli süreler öngörülmüştür. Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten itibaren bir yıldır. Tenkis davasının her halde açılabilmesi için vasiyetnamenin açıldığı tarihten ve diğer tasarruflarda mirasın açılmasından itibaren on yıl geçmekle düşer. Tenkis davasında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Mirasbırakanın, saklı paylı mirasçılarının paylarını haksız olarak ihlal ettiği kazandırmalar söz konusu olduğunda tenkis davası açılabilir. Tenkis davasının açılmasıyla mirasbırakının yaptığı tasarruflar değiştirilir ve tasarruf edilebilir sınıra çekilir, bu tasarrufların iptali olmamaktadır.
SELİN ÖRENCİK
