Son zamanlarda oldukça popüler bir kavram olan metaverse evreni, özellikle büyük şirket ve yatırımcıların da bu alana yatırım yapmaya başlamasıyla internette en çok aratılan kavramlardan oldu. Kullanıcıların metaverse ev ve arsalar almaya başlamaları ise bunların mülkiyetinin hukuki olarak ne ifade ettiği ya da bir mülkiyetin söz konusu olup olmadığı sorularını beraberinde getirdi.Metaverse nedir? Hukuki olarak ne ifade eder? Son zamanlarda sıklıkla duyulan metaverse ev ve arsalar bizim klasik anlamda anladığımız taşınmaz mülkiyeti kavramına benzer mi ? Bu yazıda bunları açıklamaya çalışacağız.
Metaverse Nedir ?
Metaverse, kullanıcıların sanal avatarlarla tıpkı gerçek dünyadaki gibi sosyalleşerek etkinliklere katıldıkları, alışveriş yaptıkları, kişisel avatar ve evlerini tasarlayabildikleri hatta ev ve arsa aldıkları bir sanal gerçekliktir. Aslında gerçek hayatın sanal evrendeki bir nevi canlandırması da diyebiliriz. Büyük yatırımcıların da bu alana yönelip yatırımlar yapmasıyla özellikle son zamanlarda çok popüler olan bu evrenin gelecekte çok yaygın hale gelerek resmi iş toplantılarının bile sanal gerçeklikle yapılacağı teoriler arasında. Metaverse’den ev ve arsa alınması ise NFT (non-fungible token)denilen kavram ile mümkün oluyor. NFT Türkçe ‘ye Nitelikli Fikri Tapu olarak çevrilmiş olup, en sade anlamıyla başka eşi olmayan sanal varlıkları ifade ediyor. Kullanıcılar bunu satın aldıklarında sadece onlara ait ve başkaları tarafından kullanılamayan dijital bir veri elde etmiş oluyorlar. Bu veri türü elbette yalnızca sanal ev veya arsa gibi varlıklar için değil müzik , sinema sektörü, dijital oyunlar veya sanatsal eserler için de kullanılabiliyor. Gerçek dünyadaki tapu ya da bir telif hakkı sahibine nasıl bir mülkiyet hakkı tanıyorsa sanal evrende de bunu sağlayan NFT oluyor. Kullanıcılar satın aldıkları NFT’ler aracılığı ile sanal ev veya arsa alabiliyor, elbette bu klasik Eşya Hukuku anlamında anladığımız taşınmaz mülkiyetine pek benzemiyor.
Hukuki Nitelik Sorunu
Bahsedilen NFT ve metaverse kavramlarıyla ilgili hukukumuzda henüz yapılmış bir düzenleme bulunmamaktadır.Ancak bu kavramlara benzer şekilde yakın bir zamanda yükselişe geçen kripto paraların yaygınlaşmasının ardından “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmasına İlişkin Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlandı ve kripto paralar için “gayri maddi varlıklar ”ifadesi kullanılarak bir tanım yapıldı. Buradan yola çıkarak bu kavramların da yaygınlaşmasıyla birlikte hukuki bir düzenlemenin yapılabileceği ve Metaverse ve NFT kavramları için de gayri maddi varlık kavramını kullanabileceğimiz yorumunu yapabiliriz.
Peki bu gayri maddi varlıklar örneğin taşınmaz satışına konu olabilir mi?
Öncelikle bu varlıkların hukuki nitelği ile ilgili yasal düzenleme bulunmaması bu konuyu oldukça tartışmalı bir hale getirmiş olup, en baskın olan görüş ise, Eşya hukuku bakımından ev, arsa gibi taşınmazların mülkiyetiyle ilgili ve bunların taşınmaz kabul edilebilmesi için bazı kıstasların olduğu ve bir varlığı taşınmaz olarak nitelendirmek için bu şartları sağlaması gerekliliği olmuştur. Bu kıstaslardan en önemlilerinden biri tapu kütüğüne kaydedilmedir. Sanal olarak elde edilen ev ve arsalar için bunun henüz mümkün olmadığı açıktır dolayısıyla sanal mülkiyetin bugün anladığımız klasik mülkiyet kavramının kapsamına girmediğini söyleyebiliriz. Ancak elbette bu hukuki olarak tamamen korumasız olduğu anlamına da gelmez.Kullanıcıların bu evrende satın aldıkları ve ürettikleri değerlerin hem maddi olarak bir karşılığı vardır hem de Fikri Sınai haklar bakımından karşılık bulurlar.
Sonuç
Metaverse ve NFT aracılığı ile elde edilen sanal mülkiyet Türk hukukundaki mülkiyet kavramından oldukça farklıdır. Ev ve arsaların da güncel yasal koşullarda bu nitelikte kabul edilmesi mümkün gözükmemektedir ancak oldukça yeni bir alan olması ve hiçbir yasal düzenlemenin henüz bulunmaması nedeniyle bu alanda bir yasal düzenleme yapılması olası gözükmektedir.Bununla birlikte kişilerin sanal dünyada sahip oldukları değerler hukuken korumasız değildir, kullanıcıların ürettiği tüm değerler Fikri Sınai Mülkiyet Hukuku kapsamında olup bu değerlere zarar verilmesi, çalınması, hacklenmesi de Ceza Hukuku bakımından bilişim suçları kapsamındadır. Bu kavramlar henüz gelişmekte olan yeni kavramlar olup tartışmalı ve belirsiz nitelik sorunun çözülmesi için tıpkı kripto paralarda olduğu gibi bir yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğu açıktır.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
KAYNAK:
