Covid-19 dönemine dışarıda yemek yemek veya yemek sipariş etmek zaman zaman çok zor olmuştu. Bu sebeple internetten, sosyal medyadan bakılan yemek,içecek tariflerinde ve videolarında çok büyük bir artış yaşandı. Bu platformda dijitalleşme hız kesmeden büyümeye devam ederken yemek sektörünü de yanında getirdi. Hatta bazı tarifleriyle ünlenen sosyal medya kullanıcıları da oldu. Sosyal medyada tarif paylaşan içerik üreticilerinin bu tariflerini patent ve hukuki yöntemlerle koruması mümkün. Bu yöntemler gıda patenti, faydalı model veya telif alarak mümkün olabilir.
Gıda Patenti Nedir?
Gıda sektöründe patent, yenilebilir ürünlerin tümünü kapsamakla beraber, gıda işlem ve bileşimlerini de konusu haline getirmiştir. Yiyecek veya içeceklerin patenti alınabilir fakat yemek tariflerinin telif hakkı alınır.
Yiyecek patenti alımında aranan temel şartlar özgünlük, fayda ve ürünün tam açıklanmasıdır. Yeni bir ürünün ortaya çıkması ve bu yeniliğin mutlaka kanıtlanması gerekmektedir.
Faydalı Model Nedir?
Faydalı Model, buluşların, sahipleri tarafından 10 sene boyunca buluş konusu ürünü üretmesi ve pazarlama hakkının tanınmasına verilen isimdir. Bir belge olan Faydalı Model, patent işlemine kıyasla çok daha kısa sürede gerçekleşir ve masrafları da çok daha azdır. Ayrıca sosyal medyada ürünler başka kullanıcılar tarafından taklit edilebilir. Fakat Faydalı Model, bu gibi durumlara karşı tıpkı patent gibi bir koruma sağlar. Faydalı Model Belgesi almak için bazı kriterler ve evrakalar mevcuttur. Bu süreci iyi araştırmak veya bir avukatla yürütmek sizin lehinizedir.
Yemek Tariflerinin Telifi Olur Mu?
Telif hakkı, bir kişi ya da kişilerin her türlü fikrî emeği ile meydana getirdiği ürünün kullanılması ve kopyalanması ile ilgili sağlanan haklardır. Yemek tarifleri ülkemizde fikri mülkiyet yasaları tarafından kısmen korunuyor. Mevcut yasalara göre sadece içeriği verilen yemeklerin malzeme listeleri lisanslanamaz. Ancak bu tariflere çektiğiniz fotoğrafları ve videoları eklerseniz bu tür görselleri telif ile korumak mümkün. Örneğin bir videoda tarifin nasıl uygulandığı gösteriliyor ve bu video birebir olarak başka bir sosyal medya platformunda tarif sahibinin karşısına çıktı. Bu durumda hak sahibi uyarı ve kaldırma süreci başlatabilir.
İzlenecbilecek Hukuki Yol
Görüldüğü gibi sosyal medyada paylaşılan tariflerin korunması için izlenebilecek birçok hukuki yol mevcut. Bu yollardan hangisi sizin ürününüze daha uygun olacağına karar vermek ve sürecin takibinin yapılması için bir avukata başvurmak faydalı olacaktır.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
Berra ÖZTÜRK
Kaynakça:
https://eforpatent.com.tr/gida-sektorunde-patent/
http://eyd.com.tr/faydali-model-nedir
https://www.newslabturkey.org/2022/04/12/yemek-tarifinin-telif-hakkini-alabilir-misiniz/
