Unutulma hakkı; Türk hukukunda doğrudan bir düzenlemeye tabi olmayan ancak yargı kararlarıyla hayat bulan, internetin gelişmesiyle beraber dünyada olduğu gibi Türkiye’de de son zamanlarda üzerinde durulan bir haktır. Kişisel verilerin korunması hakkının bir uzantısı olan unutulma hakkı, internet ortamında niteliği itibariyle hukuka uygun olan içeriğin kaldırılması veya erişime kısıtlanmasını talep etme hakkı olarak nitelenebilir.
Avrupa Adalet Divanı’nın Unutulma Hakkı Konusundaki Kararı
Avrupa Adalet Divanı 13 Mayıs 2014 tarihli kararında, Google’ın kullanıcılarına bazı durumlarda kendileri ile ilgili bilgilere yönlendiren linkleri silme hakkını tanıması gerektiğine dair karar vermiştir. Avrupa Adalet Divanı kararına uyan Google ve Bing halihazırda , hazırladıkları özel başvuru formları ile internet sayfaları üzerinden bireylerin unutulma hakkı çerçevesindeki taleplerini almaktadır. Karar, Avrupa Birliği üyesi 28 ülke vatandaşları için uygulanmakla birlikte, hem Google hem de Bing tarafından ayrıca İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre vatandaşlarına da unutulma hakkı çerçevesinde başvuruda bulunma hakkı tanınmıştır.
Türk Hukukunda Unutulma Hakkı
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, unutulma hakkının dayanağıdır. Kurulun 23 Haziran 2020 tarihli ve 2020/481 sayılı kararında ilgili kişinin arama motorlarında kendi adı ve soyadıyla yapacağı bir arama sonucunda gösterilen sonuçların indeksten çıkarılmasına yönelik talepte bulunabileceğine ve veri sorumlusu arama motorları tarafından reddedilmesi veya taleplerine cevap verilmemesi hâlinde Kurula başvuruda bulunulurken aynı zamanda doğrudan yargı yoluna başvurmalarının da mümkün olduğuna hükmetmiştir. Kurula göre unutulma hakkı, her somut olay nezdinde inceleme yapılması gereken bir haktır.
Kişisel Verileri Koruma Kurulu Tarafından Kişilerin Ad ve Soyadı ile Arama Motorları Üzerinden Yapılan Aramalarda Çıkan Sonuçların İndeksten Çıkarılmasına İlişkin Değerlendirmede Dikkate Alınacak Kriterler Nelerdir ?
- İlgili kişinin kamusal yaşamda önemli bir rol oynaması
- Arama sonuçlarının öznesinin çocuk olması
- Bilginin içeriğinin doğruluğu
- Bilginin kişinin çalışma hayatı ile ilgisi
- Bilginin ilgili kişi hakkında hakaret, onur kırıcı, iftira niteliğine sahip olması
- Bilginin özel nitelikli kişisel veri niteliği taşıması
- Bilginin güncelliği
- Bilginin kişi hakkında önyargıya sebep olması
- Bilginin kişi açısından risk doğurması
- Bilginin kişinin kendisi tarafından yayımlanma durumu
- İçeriğin gazetecilik faaliyeti kapsamında işlenen verileri kapsaması
- Bilgilerin yayınlanmasında yasal zorunluluk olması
- Bilginin ceza gerektiren bir suçla ilgili olması
şeklinde belirlenmiştir.
Unutulma Hakkı İçin Başvuru Nasıl ve Nereye Yapılmaktadır?
İlgili kişilerin, arama motorları üzerinden ad ve soyadı ile yapılan aramalarda ulaşılan sonuçların indeksten çıkarılmasına yönelik taleplerinin Kişisel Verileri Koruma Kurumuna başvurmadan önce kişisel verilerini işleyen veri sorumlusuna başvuruda bulunması zorunludur. Başvurunun veri sorumlusu tarafından reddedilmesi, verilen yanıtın yetersiz bulunması veya ilgili kişiye cevap verilmemesi hallerinde, ilgili kişi tarafından, veri sorumlusunun cevabını öğrendiği tarihten itibaren 30 gün ve her halde başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde Kurula şikâyette bulunulması mümkündür. Kurula başvuru ile beraber eş zamanlı olarak doğrudan Sulh Ceza Hakimliği’ne de başvuru yapılabilir.
Sonuç olarak; Avrupa Adalet Divanı’nın 13 Mayıs 2014 tarihli kararının ardından unutulma hakkının çeşitli uluslararası belgelerde düzenlenmesi, Google’ın unutulma hakkına yönelik talepleri dikkate almaya başlaması dünyada yeni bir insan hakkının ortaya çıkmasını hızlandırmıştır. Bu gelişmeler ışığında Türk hukukunda da Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi, çeşitli kararlarında, unutulma hakkına yer vermiştir.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
Talha AVCI
Kaynakça:
https://www.mbkaya.com/hukuk/unutulmahakki.pdf
https://kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/11b6fd99-d42a-45b1-a009-21f2d36ded21.pdf
