Ülkemizde meydana gelen ve on bir ili etkileyen depremlerin ardından Resmi Gazetede, olağanüstü hal kapsamında çalışma ve sosyal güvenlik alanına ilişkin alınan tedbirlere dair kararname yayımlanmıştır. Kararnamede deprem bölgesinde istihdamın korunmasına, kısa çalışma uygulamasına ve nakit ücret desteğine ilişkin tedbirler düzenlenmiştir.
İşten Çıkarma Yasağı Nedir?
İşten çıkarma yasağı, iş akdinin işveren tarafından feshedilmesinin yasaklanmasıdır. Yayımlanan kararnameyle birlikte, olağanüstü hal ilan edilen illerin tamamında herhangi bir il-ilçe ayrımı yapılmaksızın olağanüstü hal süresince işçilerin işten çıkarılması yasaklanmıştır.
Ancak işten çıkarma yasağının bazı istisnaları bulunmaktadır. İşten çıkarma yasağı,
- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler,
- Belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi,
- İşyerinin kapanması ve faaliyetinin sona ermesi,
- Her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinin sona ermesi
halleri dışında uygulanabilecektir. Yani ancak bu dört hal dışında, iş akdi, işveren tarafından feshedilemeyecektir.
İşten Çıkarılan Depremzede İşçilerin Hakları Nelerdir?
Depremzede işçilerin işten çıkarılmaları durumunda işverenin iş akdini feshi, haksız veya geçersiz olarak nitelendirilmektedir. Deprem bölgesindeki işten çıkarılan işçiler, işe iadesi gereken bir yerde çalışıyorsa ve işe iadenin diğer koşullarını sağlıyorsa, işe iade ve/veya İş Kanunundan kaynaklanan kıdem-ihbar gibi tazminatlara da hak kazanabilmektedir.
Kısa Çalışma Ödeneği Nedir?
Kısa çalışma ödeneği işyerindeki çalışma sürelerinin geçici olarak azaltılması veya durdurulması hallerinde, üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır. Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durduran her bir işveren kısa çalışma başvurusunda bulunabilir. Yaşanan deprem felaketinden sonra yayımlanan kararname ile olağanüstü hal ilan edilen ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenecek il/ilçelerde bulunan işyerleri veya deprem sebebiyle yıkık, acil yıkılacak, ağır veya orta hasarlı olduğunu belgeleyen işyerleri için uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin işverenlerin başvurusu doğrultusunda kısa çalışma ödeneği verileceği belirtilmiştir.
Nakdi Ücret Desteği Nedir?
Bir işçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi gerekmektedir. Kararname ile işyerinde kısa çalışma ödeneği koşullarını yerine getiremeyen depremzede işçilere ise nakdi ücret desteği sağlanacağı belirtilmiştir. Bu kapsamda depremden etkilenen illerde 6 Şubat 2023 tarihi itibariyle sigortalı çalışmakta olan işçilere, kısa çalışma ödeneği ve işsizlik ödeneği için yeni bir hak sahipliği oluşmayanlara İşsizlik Fonu’ndan aylık dört bin lira nakdi ücret desteği verilecektir.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
Burçin Sena DURMAZ
Kaynakça:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230222-7.pdf
