6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ülkemizde 10 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tarihe kadar Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenen sınai haklar, SMK ile detaylı bir kanuni düzenlemeye kavuşmuştur. SMK’nın 26. maddesinde, markanın iptali başvurularının Türk Patent ve Marka Kurumu’na (TÜRKPATENT) yapılacağı belirtilmiştir. Ancak kanun koyucu, SMK m.192/1-(a) ile bu hükmün kanunun yayım tarihinden 7 yıl sonra, yani 10 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe gireceğini; SMK Geçici Madde 4 ile ise 10 Ocak 2024 tarihine kadar bu yetkinin mahkemeler tarafından kullanılacağını düzenlemiştir. Bu düzenleme ile markanın iptali müessesesinde köklü bir değişime gidileceği ve bu değişimin uzun zamandır beklenen bir değişim olduğu söylenebilir.
Markanın iptali, markanın sona ermesi hallerinden biridir. SMK m.26’da marka iptali nedenleri sayılmıştır. Buna göre marka, aşağıdaki hallerde iptal edilebilir:
- Tescilli bir markanın, tescil tarihinden itibaren 5 yıl içinde, marka sahibi tarafından haklı bir sebep olmaksızın Türkiye’de ciddi bir şekilde kullanılmaması veya markanın kullanımına kesintisiz 5 yıl ara verilmesi
- Marka sahibinin eylemleri veya gerekli ve yeterli önlemleri almaması nedeniyle markanın, tescil edildiği mal veya hizmet kategorisinde yaygın bir ad haline gelmesi
- Marka sahibi tarafından veya marka sahibinin izniyle gerçekleştirilen kullanım sonucunda markanın, tescilli olduğu mal veya hizmetlerin özellikle niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı konusunda halkı yanıltması
- SMK m.32 uyarınca garanti markası veya ortak marka teknik şartnamesine aykırı kullanım olması
Aynı maddenin 2. fıkrasında, ilgili kişilerin markanın iptalini talep edebileceği düzenlenmiştir. İlgili kişilerin kimler olduğu kanunda düzenlenmediğinden her bir uyuşmazlıkta ayrıca incelenecek olup, markanın iptalinde hukuki yararı bulunan kişilerin bu yola başvurabileceği kabul edilebilir.
- maddenin son fıkrasına göre iptal talepleri, iptali istenen markanın sahibine tebliğ edilir ve marka sahibi bir ay içinde talebe ilişkin delillerini ve cevaplarını TÜRKPATENT’e sunar. TÜRKPATENT, iddia ve savunmalar ile sunulan deliller çerçevesinde dosya üzerinden kararını verecektir. Markanın iptali yönünde verilen karar, inşai bir karardır. Bu karar ile birlikte marka sona erer.
SMK’nın yukarıda anılan maddeleri uyarınca 10 Ocak 2024 tarihine kadar markanın iptali, marka iptali davası yoluyla, mahkemelerde karara bağlanacaktır. Markanın iptali davalarında görevli mahkeme Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemeleridir. Mahkeme, markanın iptali yönündeki kararı TÜRKPATENT’e göndermekte ve böylece marka sicilden terkin edilerek iptal edilmektedir.
Kanunda 10 Ocak 2024 tarihinden itibaren markanın iptali yetkisini TÜRKPATENT’in kullanacağı düzenlenmiştir. Kanun koyucu Kurum’un bu usulün uygulanmasına hazırlık yapabilmesi adına 7 yıllık bir süre öngörmüştür. Zira Avrupa Birliği Fikri ve Sınai Haklar Mevzuatında da marka iptali yetkisi Fikri ve Sınai Haklar kurumlarınca kullanılmaktadır. Bu düzenleme ile ülkemizdeki uygulamanın Avrupa Birliği ile paralel nitelikte olması ve sürecin kolaylaştırılması amaçlanmış, uygulamanın sorunsuz işlemesi adına Kurum’a uzunca bir hazırlık süresi verilmiştir. Marka iptali yetkisinin TÜRKPATENT’e geçmesi ile birlikte, mahkemelerde uzun yıllar süren bu sürecin kısalacağı ve kolaylaşacağı kesindir.
SMK Geçici Madde 4’e göre, 10 Ocak 2024 tarihinde halen Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemelerinde görülmekte olan iptal davaları mahkemeler tarafından sonuçlandırılacaktır.
Markanın iptali yetkisinin mahkemelerden TÜRKPATENT’e geçmesine az bir süre kala, bu değişikliğin taraflar için daha hızlı ve maliyetsiz bir yol olacağına inanıyor ve geçiş sürecinin sorunsuz ilerlemesini umuyoruz.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne üye olun!
Merve BABA
Kaynakça:
