Evli insanların arasındaki sorunlar çıkmaza girdiğinde başvurabilecekleri bir yol da boşanmadır. Boşanmanın da kişilere yüklediği belli başlı sorumluluklar vardır. Bunlardan biri -varsa- çocuğun boşanma halinde kimde kalacağıdır. Boşanmadan sonra ana ve babanın çocuk üzerindeki bu sorumluluğa velayet denir. Bu konu boşanmadan sonra en çok tartışılan konulardan biridir.
Velâyet, kural olarak küçüklerin ve istisnai olarak kısıtlıların bakım ve korunmalarının sağlanabilmesi için, şahıs ve malları üstünde ana-babalarının sahip oldukları yükümlülük ve hakların bütünüdür. Türk Medeni Kanunu’na göre evlilik devam ettiği sürece ana ve baba velâyeti birlikte kullanır. Velâyet, ana ve babadan birinin ölümü halinde sağ kalana, boşanmada ise çocuk kendisine bırakılan tarafa ait olur. Görüldüğü üzere, velâyet, ana ve babaya sadece çocuğun kendisi ve malvarlığı üzerinde haklar tanımakla kalmaz, aynı zamanda beraberinde bazı yükümlülükleri de getirir.
Peki Çocuğun Yaşının Küçük Olması Velayetin Anneye Verilmesini Gerektirir Mi?
Çocuklu eşlerin boşanması söz konusu olduğunda çocuğun kimin velayeti altında olacağına mahkeme karar vermektedir. Çocuk üzerinde ebeveynlerin sahip olduğu bu hakkın nasıl kullanılacağı sorusuna TMK 336/2 yanıt vermektedir. Bu madde ‘Ortak hayata son verilmişse veya ayrılık hali gerçekleşmişse hakim velayeti eşlerden birine verir’ demektedir.
Türk Medeni Kanunu velayetin kime verileceği konusunda hakime çok geniş bir takdir yetkisi vermektedir. Hakim bu kararı vermeden imkanı olursa ana ve babayı dinleyecek, çocuk belirli bir yaştaysa onun da fikrini alacaktır. Fakat hakimin karar verirken dikkat edeceği tek husus çocuğun menfaatidir. Bu konuda anne ve babanın anlaşmaları hakimi bağlamaz.
Yargıtay kararlarından da gördüğümüz üzere yaşı küçük olan çocuklar boşanma davaları sonucunda velayetleri genellikle anneye verilmektedir. Fakat anne çocuğa şiddet uyguluyorsa veyahut çocuğa bakmaktan aciz durumdaysa velayet anneye verilmemektedir.
Anne Boşanma Davasında Kusurlu Olsa Dahi Velayet Anneye Verilmekte Midir?
Yaşı küçük olan çocuk eğer anne sütü ile beslenmesi gerekiyorsa annenin psikolojik bir sorunları veyahut ciddi derecede bir hastalığı yoksa velayet anneye verilmelidir. Boşanma davasında anne kusurlu da olsa bu kusur çocuğu etkilemiyorsa velayet annenin olmalıdır. 2. Hukuk Dairesi (2. HD 6.3.1962, 646/1497) kararına göre ananın zina yaptığı ve boşanma davasında kusurlu olduğu kanıtlanmasına rağmen çocuğun yaşını göz önünde bulundurarak velayetin anneye verilmesine karar vermiştir. Anne sütüne muhtaç olan çocuğun anneye her zaman ihtiyacı vardır.
Özetle, hakim karar verirken çocuğun yaşını da göz önüne almaktadır. Annenin çocuğu etkileyecek derecede bir kusuru yoksa mahkemeler yaşı küçük çocuğu genellikle velayeti anneye vermektedir.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
Muhammed Mustafa TELLAL
Kaynakça: