Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Nedir?

15 Temmuz 2016 darbe girişimine kadar yalnızca kamu kurumlarının gizlilik dereceli birimlerinde çalıştırılacak memurlar, askeri personel, emniyet personeli, istihbarat teşkilatında ve ceza infaz kurumları ile tutukevlerinde çalıştırılacak personel hakkında mesleğe girişte güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmaktaydı. Son olarak 03.06.2022 tarihinde Resmî Gazete ’de yayımlanan yönetmelik ile tüm kamu görevlileri ve memurlar için mesleğe girişte arşiv araştırması; askeri personeller, öğretmenler, ceza ve tutukevinde çalışacak personeller ve üst düzey kamu görevlilerinin atanmasına ilişkin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının birlikte yapılması uygulamasına geçildi.

 Arşiv araştırması;

1. a) Kişinin adli sicil kaydının,
2. b) Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının,
3. c) Kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının,

ç) Kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı

Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinin beşinci ve 231 inci maddesinin on üçüncü fıkraları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların,

1. d) Hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma

Cezası olup olmadığının,

Mevcut kayıtlardan tespit edilmesidir.

Güvenlik soruşturması;

Güvenlik soruşturması, arşiv araştırmasındaki hususlara ilave olarak

Kişinin;

1. a) Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki

Olgusal verilerinin,

1. b) Yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin,
2. c) Terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve

İltisak içinde olup olmadığının,

Mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli

Olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesidir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapacak birimler

1. a) Millî İstihbarat Teşkilâtı Başkanlığı
2. b) Emniyet Genel Müdürlüğü
3. c) Mahalli mülki idare amirlikleri

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması olumsuz değerlendirilen memur adaylarının en çok mağdur oldukları konular;

Geçmişte FETÖ’ye bağlı kurumlarda eğitim almış olmak,

Daha önce bir ceza davası nedeniyle yargılanıp beraat almak,

Hakkında HAGB kararı verilmesi,

Ailesinden birinin FETÖ ile iltisakının bulunması,

Geçmişte Bank Asya’da hesabının bulunması.

Tüm bu durumlar incelemelerin olumsuz değerlendirilmesine sebep olmamalıdır. Anayasa Mahkemesi de yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının kişisel verilerin ihlal edilmesi gerekçesi ile birçok kez mağdur memur adaylarını haklı bulduğu kararlar vermiştir.

Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Olumsuz Sonuçlanırsa Ne Yapılmalı?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlanan kişiler kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde İdare Mahkemesine İptal Davası açmalıdırlar.

Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!

Talha AVCI

Kaynakça:

https://www.mevzuat.gov.tr/

https://www.anayasa.gov.tr/tr/anasayfa/

https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=aEzj_IdWAsjiSAfK3qwrBh1PckJ71Wl6GKtQcLpqL_NCXga9kjYmu5q2XmG53ri_