İş sözleşmesi iki tarafın karşılıklı olarak birtakım borçları üstlendikleri bir sözleşme olup işçiye sadakat borcu yüklemektedir. Sadakat borcu işçinin, hizmet ilişkisi devam ettiği sürece sadakat borcuna aykırı olarak bir ücret karşılığında üçüncü bir kişiye hizmette bulunmaması ve özellikle kendi işvereni ile rekabete girişmemesini kapsamaktadır.
İş İlişkisi Sona Erdikten Sonra Nasıl Uygulanır?
Rekabet yasağı, iş ilişkisi devam ederken işverenin haklı menfaatini korumaya yeterken, iş ilişkisi sona erdikten sonra işverenin menfaatlerinin korunması için taraflarca bu yasağın kararlaştırılması gerekmektedir.
Sözleşmedeki rekabet yasağını, çalışma özgürlüğünün sınırlanması ile işverenin işçinin rekabet etmemesindeki haklı menfaati arasındaki denge oluşturmaktadır. Bu nedenle bu dengenin sağlanması için kanuni düzenlemeler gereği bazı koşullar ve sınırlamalar öngörülmüştür.
Rekabet yasağı sözleşmesi yapılmasının koşulları:
- İşçinin fiil ehliyetine sahip olması gerekir.
- Sözleşmenin yazılı olarak yapılması gerekir.
- İşverenin müşteri çevresi, sırları ve işleri hakkındaki bilgiler, başka bir işverende kullanılarak önemli bir zarara sebep olabilecek nitelikte olması gerekir.
- Bu sözleşme ile işverenle rekabet etmeme, başka rakip işletme açmama veya rakip işletmeyle menfaat ilişkisine girmekten kaçınma üstlenilebilir.
Rekabet Yasağında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Öncelikli rekabet yasağı işçinin ekonomik geleceğini tehlikeye atmamalıdır. Yer, zaman ve işlerin türü bakımından uygun olmayan sınırlamalar içermemelidir. Rekabet yasağı coğrafi alan bakımından geniş bir alan kapsamamalı ve süre bakımından sınırlanmalıdır. Süre özel durum ve koşullar olmadıkça 2 yılı aşamaz. Bu 2 yıllık süre işin niteliğine göre fazla olabileceği gibi özel durum ve koşullarda bu sürenin üstüne de çıkılabilir.
Hakim, rekabet yasağını bu sınırlamalar içinde değerlendirerek geçersizlik sonucuna varabileceği gibi yer, zaman ve tür bakımından kapsamı daraltabilir. Rekabet yasağı karşılığında cezai şart da öngörülebilir. Hakim, cezai şartın fahiş olduğunu düşünürse bu oranı indirebilir. Ayrıca hakim, rekabet yasağına uyulan süre oranında bu cezai şarttan indirim yapar. İş sözleşmesi haklı bir neden olmaksızın işverene yüklenebilen nedenlerle feshedilirse, rekabet yasağı sona erer. İşçi, cezai şartı ödeyerek rekabet yasağından kurtulabilir. İşverenin bu yasağın sürdürülmesinde gerçek bir yararının olmadığı belirlendiğinde de bu yasak sona erer.
Rekabet yasağı günümüzde hemen hemen her iş sözleşmesinde karşımıza çıkmakla beraber bunların bir kısmı aşırı sınırlamalar ya da aşırı cezai şartlar içermektedir. Kısaca açıklamaya çalıştığımız bu sınırlamalarla hukuka uygun bir rekabet yasağı sözleşmesi akdedilmiş olmaktadır.
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bülteni’ne abone olun!
Ercan GÜNEŞ
KAYNAKÇA:
