Bu yazımızda sizlere Türk Ceza Kanunu’nun dokuzuncu bölümünde Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar başlığı altında 134. Maddede yer verilen Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçundan bahsedeceğiz.
Madde 134
(1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(2) (Değişik: 2/7/2012-6352/81 md.) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.
Yargıtay’a Göre Özel Hayat Kavramı
TCK’nın 134. maddesinde düzenlenen özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun konusunu oluşturan özel hayat kavramı; kişinin sadece gözlerden uzakta, başkalarıyla paylaşmadığı, kapalı kapılar ardında, dört duvar arasındaki yaşantısı ve mahremiyetinden ibaret değil, herkesin bilmediği veya bilmemesi gereken, istenildiğinde başka kişilere açıklanabilen, tamamen kişiye özel hayat olayları ve bilgilerin tamamını içerir.
Bu nedenle, kamuya açık alanda bulunulması, bu alandaki her görüntü, sesin dinlenilmesine, kaydedilmesine, sürekli ve izinsiz olarak elde bulundurulmasına rıza gösterildiği anlamına gelmez. Kamuya açık alanda bulunulduğunda dahi, “kalabalığın içinde dikkat çekmezlik, tanınmazlık, bilinmezlik” prensibi geçerlidir. Kamuya açık alandaki kişinin, gün içerisinde yaptıkları, gittiği yerler, kiminle niçin, nasıl, nerede ve ne zaman görüştüğü gibi hususları tespit etmek amacıyla sürekli denetim ve gözetim altına alınması sonucu elde edilmiş bilgileri ya da onun başkalarınca görülmesi ve bilinmesini istemeyeceği, özel yaşam alanına girdiğinde şüphe bulunmayan faaliyetleri özel hayat kavramı kapsamına dahildir. Ancak, süreklilik içermeyen ve özel yaşam alanına dahil olmayan olay ve bilgiler ise bu kapsamda değerlendirilemez.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçunda Cezayı Artıran Nitelikli Haller
Yukarıda 134.maddede de belirtildiği gibi gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması hali ile bunların hukuka aykırı şekilde ifşa edilmesi hali cezayı artıran nitelikli hallerdir. Ayrıca TCK 137. maddede
- a) Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle, b) Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle, işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır denilerek suçun nitelikli halleri düzenlenmiştir.
Evlilik Birliği İçinde Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu
Özel hayatın gizliliği hakkı, evlilik ile tamamen ortadan kalkmaz. Eşler evlendiklerinde doğal olarak aynı evi paylaşırlar, birbirlerinin hayatlarına ortak olurlar. Ancak bu durum eşlerin hiçbir sınır olmaksızın birbirlerini sürekli gözetleyebileceği ve denetleyebileceği şeklinde yorumlanamaz. Örneğin bir eşin; diğerinin aracına GPS cihazı koyarak onu takip etmesi, cep telefonunu dinlemesi eşler arasında dahi özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturur.
Özel Hayat Kapsamının Kişi Bakımından Değişkenliği
Kamuya mal olmuş kişilerin özel hayatlarının sıradan vatandaşlara göre daha dar olduğu bilinir. Buna göre sıradan bir kişi bakımından özel hayata dahil olduğu kabul edilen bir olayın kamuya mal olmuş diğer bir kişi bakımından özel hayat kapsamında kabul edilmemesi mümkündür. Örneğin; bir bakanın yoksul bir aileyi ziyaret etmesi, kamuoyuna yönelik bir eylem olup daha baştan özel hayat kapsamında değildir. Oysa sıradan bir vatandaşın başka bir aileyi ziyaret etmesi özel hayat kapsamında kalır.
Dava Zamanaşımı
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu şikâyete bağlı suçlar arasında yer alır. Bu nedenle mağdurun, fiili ve faili öğrenmesinden itibaren 6 ay içinde şikâyette bulunması gerekir. Dava zamanaşımı süresi ise suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıldır.
TALHA AVCI
Çitil Avukatlık Ortaklığı Blog sayfasında yer alan hukuk ve diğer konulardaki yazılar ilk sizin e-postanıza gelsin isterseniz Çitil Haber Bültenine abone olun!
Kaynakça
